Devrek’teki 5 asırlık Şemsi Paşa Camii Kitabesi’nin sırrı ortaya çıktı
Devrek’te “Müslümanlar’dan önce Ermeniler yaşıyordu” söylentisinin ‘Şemsi Paşa Camii Kitabesi”nin doğru olmadığını gösterdiği belirtildi. 17. yy’da İran-Rus savaşlarından kaçan Ermenilerin Devrekli Müslümanların hoşgörüsüne sığınarak canlarını kurtardıkları ortaya çıktı.
Tarihinde Hitit medeniyeti başta olmak üzere birçok medeniyete ev sahipliği yapan Zonguldak’ın Devrek ilçesinin köklü tarihi gün yüzüne çıkmaya devam ediyor. İlçede şu ana kadar hep merak konusu olan, ama kimsenin geçmişi hakkında bilgi sahibi olmadığı Merkez Cami duvarında bulunan, üzerinde Arapça yazılar olan siyah taşın sırrını tarih öğretmeni Mehmet Köktürk ortaya çıkardı.
Konu ile alakalı bir araştırma yapan Mehmet Köktürk, Merkez Cami duvarında olan kitabenin ne anlama geldiğini öğrendikten sonra, Devrek Belediye Başkanı’ından, kitabenin anlamının üzerine yazılmasını rica etti. Mehmet Köktürk’ün teklifine sıcak bakan Başkan, hemen gerekli hazırlıkların yapılması konusunda İtfaiye Amirini görevlendirdi. Tarih öğretmeni Mehmet Köktürk konu ile alakalı yaptığı araştırmayı şu şekilde özetledi: “Şehir içinde yerleşik olan Ermeniler (Devrek Armenians), 17. yy’da Karabağ’dan göç ederek devletin arazisi olan Devrek çayı kenarındaki akarsu vadilerinde zamanın Devrek yöneticisi tarafından yerleştirilmişlerdir. Ermenilerin göç etme sebepleri ise eski bulundukları yerde Osmanlı-Rus, Osmanlı-İran, İran-Rus savaşları olduğundan huzur bulamamışlardır. Sırf huzur bulmak ve canlarını güvence altına almak için göç etmeye başlamışlardır. Son göç dalgası olarak da Devrek‘e gelip yerleşmişlerdir. O tarihte Devrek‘te Türk Müslümanlar yerleşik durumdadır. En tanınan belge ise 1486 tarihinde yapılan Şemsi Paşa Camii’dir. 1519 Osmanlı kayıtlarında da Devrek’ten Hızır Bey ile ilgili olarak bahsedilmektedir. Ermenilerin günümüzde bulunan en kuvvetli belgeleri ise Cumhuriyet alanında kalıntıları olan 1876 tarihli ev kalıntılarıdır.”
Tarih öğretmeninin ortaya çıkardığı 500 yıllık Şemsi Paşa Camii kitabesi sayesinde ilçede ilk olarak Türk Müslümanların yaşadıkları tescillenmiş oldu.
